VIM(1) General Commands Manual VIM(1)
AD
vim - Vi IMproved, bir programcının metin düzenleyicisi
ÖZET
vim [seçenekler] [dosya ..]
vim [seçenekler] -
vim [seçenekler] -t etiket
vim [seçenekler] -q [hatadosyası]
ex
view
gvim gview evim eview
rvim rview rgvim rgview
TANIM
Vim, Vi ile yukarıya doğru uyumlu olan bir metin düzenleyicisidir. Her
tür düz metni düzenlemede kullanılabilir. Özellikle programları
düzenlemede yararlıdır.
Vi üzerine yapılmış birçok geliştirme ve iyileştirmeyi içerir: Çok
düzeyli geri alma, çoklu pencereler ve arabellekler, sözdizim
vurgulama, komut satırı düzenleme, dosya adı tamamlama, çevrimiçi
yardım, görsel seçim vb. Vim ve Vi arasındaki değişikliklerin bir
özeti için ":help vi_diff.txt" dosyasına bir göz atın.
Vim'i çalıştırırken gerekli olan yardımın çoğu çevrimiçi yardım
sisteminden elde edilebilir. Bunun için ":help" komutunu
kullanabilirsiniz. Aşağıda ÇEVRİMİÇİ YARDIM bölümüne bakın.
Genelde Vim tek bir dosyayı düzenlemek için şu komutla çalıştırılır:
vim dosya
Biraz daha açacak olursak:
vim [seçenekler] [dosyalistesi]
Eğer dosya listesi sağlanmamışsa, düzenleyici boş bir arabellek açar.
Bunun dışında aşağıdaki dört seçenekten bir tanesi de bir veya birden
çok dosyayı düzenlemek için kullanılabilir.
dosya .. Dosya adlarının bir listesi. Bunlardan ilki ekrana
getirilip arabelleğe yüklenir. İmleç arabelleğin ilk
satırında konumlandırılır. Diğer dosyalara ":next" komutu
ile geçebilirsiniz. Adı tire ile başlayan bir dosyayı
düzenlemek için dosya listesinin başına "--" koyun.
- Düzenlenecek dosya stdin'den okunur. Komutlar bir tty
olması gereken stderr'den okunur.
-t {etiket} Düzenlenecek dosya ve bu dosyanın başlangıç imleç konumu
bir "etiket"e dayanır, bir tür bıraktığınız konumu belirten
bir ayraç gibi. Etiket dosyasında {etiket} aranır, ilişkin
dosya şu anki dosya olur ve ilişkin komut çalıştırılır. Bu
genelde C programları için kullanılır, {etiket} bu durumda
bir işlev olabilir. Bunun sonucunda bu işlevi içeren dosya
o anki dosya olur ve imleç bu işlevin başlangıcına
konumlandırılır. Ek bilgi için: ":help tag-commands".
-q [hatadosyası]
Hızlı düzelt kipinde başlat [hatadosyası] okunur ve ilk
hata görüntülenir. Eğer [hatadosyası] sağlanmazsa, dosya
adı 'errorfile' seçeneğinden alınır (öntanımlı olarak Amiga
için "AztecC.Err", diğer sistemlerde "errors.err").
Sonraki hatalara ":cn" komutu ile geçilebilir. Ek bilgi
için: ":help quickfix".
Vim girilen komutun adına göre değişik biçimde davranır
(çalıştırılabilir hâlâ aynı dosya olarak kalabilir).
vim "Normal" kip, standart çalışma biçimi.
ex Ex kipinde başlat. "-e" değişkeni ile de başlatılabilir.
Normal kipe ":vi" komutu ile geçilebilir.
view Saltokunur kipte başlat. Bu kipte dosya yazımına izin
verilmez. "-R" değişkeni ile de başlatılabilir.
gvim gview
Grafik arabirim sürümü. Yeni bir pencere açar. "-g"
değişkeni ile de başlatılabilir.
evim eview
Kolay kipte başlatılan grafik arabirim sürümü. Yeni bir
pencere açar. "-y" değişkeni ile de başlatılabilir.
rvim rview rgvim rgview
Yukarıdaki ile aynı, ancak sınırlamalar içerir. Kabuk
komutları çalıştırılamaz veya Vim askıya alınamaz. "-Z"
değişkeni ile de başlatılabilir.
SEÇENEKLER
Seçenekler bir sıra gözetmeksizin dosya adlarından önce veya sonra
kullanılabilir. Herhangi bir değişken içermeyen seçenekler bir tirenin
ardında sıralanabilir.
+[num] İlk dosya için imleç "num" satırında konumlandırılacaktır.
Eğer "num" eksikse imleç en son satırda başlar.
+/{dizge} İlk dosya için imleç {dizgi}'nin ilk eşleşmesinin olduğu
satırda konumlandırılacaktır. Kullanılabilir arama
dizgileri için ":help search-pattern" yazın.
+{komut}
-c {komut} İlk dosya okunduktan sonra {komut} çalıştırılır. {komut}
bir Ex komutu olarak işletilir. Eğer {komut} boşluk
içeriyorsa çift tırnak içerisine alınmalıdır (bu kullanılan
kabuğa bağlıdır). Örnek: vim "+set si" main.c
Not: 10 taneye kadar "+" veya "-c" komutu
kullanabilirsiniz.
-S {dosya} İlk dosya okunduktan sonra {dosya} kaynak alınır. -c
"source {dosya}" bu komutun eşdeğeridir. {dosya}, '-' ile
başlayamaz. Eğer {dosya} sağlanmazsa "Session.vim"
kullanılır (yalnızca -S son değişken olarak kullanıldığında
işe yarar).
--cmd {komut}
"-c" komutu gibi, ancak komut herhangi bir vimrc dosyasını
işletmeden önce çalıştırılır. "-c" komutundan bağımsız
olarak bu komutlardan 10 taneye kadar çalıştırabilirsiniz.
-A Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları ve Arapça klavye
dizilimini kullanabilmesi için ARAPÇA desteği ile
derlenmişe bu seçenek Vim'i Arapça kipinde başlatır
('arabic' seçeneği açılır). Aksi durumda Vim hata verip
çıkar.
-b İkili kip. Bir çalıştırılabiliri veya ikili dosyayı
düzenlemeye olanacak sağlayacak birkaç seçenek ayarlanır.
-C Uyumlu kip. 'compatible' seçeneğini ayarlar. Bu kipte Vim
bir .vimrc dosyası var olsa bile genelde Vi gibi davranır.
-d Karşılaştırma kipinde başlat. Bir, iki, üç veya dört adet
dosya adı değişkeni olmalıdır. Vim bütün dosyaları yan
yana açar ve aralarındaki değişiklikleri gösterir.
vimdiff(1) gibi çalışır.
-d {aygıt} {aygıt}'ı bir uçbirim olarak kullanmak için açar. Yalnızca
Amiga'da çalışır. Örnek: "-d con:20/30/600/150".
-D Hata ayıklama kipi. Bir betiğin ilk komutunu çalıştırırken
hata ayıklama kipine geçer.
-e Vim'i Ex kipinde başlatır, "ex" çalıştırılabiliri ile aynı
işlevi görür.
-E Vim'i geliştirilmiş Ex kipinde başlatır, "exim"
çalıştırılabiliri ile aynı işlevi görür.
-f Önplan. Grafik arabirim sürümü için Vim başladığı kabuktan
ayrılmayacak ve kendisini çatallamayacaktır. Amiga'da, Vim
yeni bir pencere açmak için yeniden başlatılmaz. Bu
seçenek Vim düzenleme oturumunun bitmesini bekleyecek bir
program tarafından başlatıldığında kullanılmalıdır (örn.
mail). Amiga'da ":sh" ve ":!" komutları çalışmayacaktır.
--nofork Önplan. Grafik arabirim sürümü için Vim başladığı kabuktan
ayrılmayacak ve kendisini çatallamayacaktır.
-F Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları ve Farsça klavye
dizilimini kullanabilmesi için FKMAP desteği ile
derlenmişse, bu seçenek Vim'i Farsça kipinde başlatır
('fkmap' ve 'rightleft' seçenekleri açılır). Aksi durumda
Vim hata verip çıkar.
-g Eğer Vim grafik arabirim desteği ile derlenmişse bu seçenek
grafik arabirimi çalıştırır. Eğer grafik arabirim desteği
eklenmemişse Vim hata verir ve çıkar.
-h Komut satırı değişkenleri ve seçenekleri üzerine biraz
yardım sağlar. Bu komuttan sonra Vim çıkar.
-H Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları ve İbranca klavye
dizilimini kullanabilmesi için RIGHTLEFT desteği ile
derlenmişse, bu seçenek Vim'i İbranca kipinde başlatır
('hkmap' ve 'rightleft' seçenekleri açılır). Aksi durumda
Vim hata verir ve çıkar.
-i {viminfo}
Öntanımlı "~/.viminfo" dosyası yerine kullanılacak olan
viminfo dosyasını belirtmek için kullanılır. Bu komut aynı
zamanda viminfo kullanımını atlamak için de kullanılabilir.
Bunun için dosya adı yerine "NONE" vermeniz yeterlidir.
-L -r ile aynı.
-l Lisp kipi. Bu değişken 'lisp' ve 'showmatch' seçeneklerini
açar.
-m Dosya yazma seçeneği kapalıdır. ´write' seçeneğini
sıfırlar. Arabelleği hâlâ değiştirebilirsiniz, ancak
dosyayı yazmak olanaklı değildir.
-M Değişikliklere izin verilmez. 'modifiable' ve 'write'
seçenekleri kapatılır, böylece değişiklik yapılamaz ve
dosyalar yazılamaz. Bu seçenekleri yeniden açıp değişiklik
yapmayı etkinleştirebilirsiniz.
-N Uyumsuz kip. 'no-compatible' seçeneğini sıfırlar. Bu
seçenekle birlikte Vim biraz daha düzgünce çalışır, ancak
bir .vimrc dosyası olmamasına rağmen Vi ile daha az
uyumludur.
-n Bir takas dosyası kullanılmaz. Çökme sonrası kurtarma
olanaklı olmayacaktır. Eğer çok yavaş bir ortamda dosya
çalışıyorsanız (örn. disket) yararlı olabilir. ":set uc=0"
ile de yapılabilir. Geri almak için ":set uc=200" yapın.
-nb NetBeans için bir düzenleyici sunucusu olur. Ayrıntılar
için belgelere bakın.
-o[N] N sayıda pencereyi üst üste açar. N verilmezse, her dosya
için bir pencere açar.
-O[N] N sayıda pencereyi yan yana açar. N verilmezse, her dosya
için bir pencere açar.
-p[N] N sayıda sekme açar. N verilmezse, her dosya için bir
sekme açar.
-R Saltokunur kip. ´readonly' seçeneği açılır. Arabelleği
hâlâ değiştirebilirsiniz, ancak yanlışlıkla dosyanın
üzerine yazmaktan sizi korur. Dosyanın üzerine yazmak
istemiyorsanız, Ex komutuna bir ünlem imi ekleyin, örn.
":w!". -R seçeneği aynı zamanda -n seçeneğini de uygular
(yukarıda bakın). ´readonly' seçeneği ":set noro" ile
sıfırlanabilir. Ek bilgi için: ":help 'readonly'".
-r Takas dosyalarını içerdikleri kurtarma bilgilerini
gösterecek biçimde listeler.
-r {dosya} Kurtarma kipi. Çökmüş bir düzenleme oturumunu takas
dosyasını kullanarak kurtarır. Takas dosyası dosya ile
aynı ada iye olup sonuna ".swp" eklenmiştir. Ek bilgi
için: ":help recovery".
-s Sessiz kip. Yalnızca "Ex" olarak başlatıldığında veya "-e"
seçeneği "-s" seçeneğinden önce verildiğinde çalışır.
-s {betikgir}
{betikgir} betik dosyası okunur. Dosyadaki karakterler
onları siz girmişsiniz gibi kabul edilir. Aynısı ":source!
{betikgir}" komutu ile de gerçekleştirilebilir. Eğer
dosyanın sonuna düzenleyici çıkmadan önce gelinirse,
sonraki karakterler klavyeden okunur.
-T {uçbirim}
Vim'e kullandığınız uçbirimin adını söyler. Yalnızca
kendiliğinden okunamazsa gereklidir. Vim'in tanıdığı bir
uçbirim olmalıdır veya termcap veya terminfo dosyasında
tanımlı olmalıdır.
-u {vimrc} İlklendirme için {vimrc} dosyasındaki komutları kullan.
Diğer tüm ilklendirmeler atlanır. Bunu özel türde
dosyaları düzenlemek için kullanın. Dosya adı olarak
"NONE" verilirse tüm özelleştirmeler atlanır. Ek bilgi
için vim içinde ":help initialization" bölümüne bakın.
-U {gvimrc} Grafik arabirim ilklendirmesi için {gvimrc} dosyasındaki
komutlara bakın. Diğer tüm grafik arabirim ilklendirmeleri
atlanır. Dosya adı olarak "NONE" verilirse tüm
özelleştirmeler atlanır. Ek bilgi için vim içinde ":help
gui-init" bölümüne bakın.
-V[N] Sözlü anlatım. Hangi dosyaların kaynak alındığını ve
viminfo dosyasından nelerin okunduğunu yazdırır. 'verbose'
için isteğe bağlı N seçeneği kullanılabilir. Öntanımlı sayı
10'dur.
-v Vim'i "vi" yazarak başlatırmış gibi Vi kipinde başlatır.
Bu yalnızca çalıştırılabilir "ex" olduğunda bir işe yarar.
-w {betikçık}
Girdiğiniz tüm karakterler siz Vim'den çıkana değin
{betikçık} dosyasında saklanır. Bu "vim -s" veya ":source"
komutu ile kullanılacak bir betik yaratmaya yarar. Eğer
{betikçık} dosyası varsa karakterler dosyaya eklenir.
-W {betikçık}
-w gibi, ancak var olan bir dosyanın üzerine yazar.
-x Dosya yazarken şifreleme kullanır. Bir şifre girmeniz
istenecektir.
-X X sunucusuna bağlanmaz. Vim'in uçbirimde başlama süresini
azaltır ancak pencere başlığı ve pano kullanılamaz.
-y Vim'i "evim" veya "eview" yazarak başlatırmış gibi kolay
kipte başlatır. Vim'i diğer tıkla ve yaz düzenleyicileri
gibi çalıştırır.
-Z Kısıtlı kip. Program "r" yazarak başlatılmış gibi
davranır.
-- Seçeneklerin bittiğini belirtir. Bundan sonraki
değişkenler artık bir dosya adı olarak işletilir. Aynı
zamanda '-' ile başlayan bir dosyayı tanıtmak için de
kullanılabilir.
--echo-wid Yalnızca GTK grafik arabirimi: Pencere numarasını stdout'a
yankıla.
--help Yardım iletisini yazdırır ve çıkar, "-h" gibi.
--literal Dosya adı değişkenlerini gerçek anlamda işlet, joker
karakterlerini genişletme. Bunun kabuğun karakterleri
kendiliğinden genişlettiği Unix'te bir etkisi
bulunmamaktadır.
--noplugin Eklentileri yükleme. "-u NONE" da aynı işlevi görür.
--remote Bir Vim sunucusuna bağlan ve geri kalan değişkenlerde
belirtilen dosyaları düzenle. Eğer bir sunucu bulunamazsa
bir uyarı verilir ve dosyalar şu anki Vim'de düzenlenir.
--remote-expr {ifade}
Bir Vim sunucusuna bağlan ve {ifade}'yi değerlendirip
sonucu stdout'a yazdır.
--remote-send {anahtarlar}
Bir Vim sunucusuna bağlan ve ona {anahtarlar} gönder.
--remote-silent
--remote gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarı vermez.
--remote-wait
--remote gibi, ancak Vim dosyalar düzenlenene kadar çıkmaz.
--remote-wait-silent
--remote-wait gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarı
vermez.
--serverlist
Bulunabilecek bütün Vim sunucularını listeler.
--servername {ad}
{ad}'ı bir sunucu adı olarak kullanır. Bir --remote
değişkeni ve bağlanacağı sunucunun adı ile kullanılmadığı
sürece şu anki Vim için kullanılır.
--socketid {id}
Yalnızca GTK grafik arabirimi: GtkPlug mekanizmasını
kullanarak gvim'i başka bir pencerede çalıştır.
--version Sürüm bilgisini yazdırır ve çıkar.
ÇEVRİMİÇİ YARDIM
Vim içinde ":help" yazarak başlayın. Belirli bir konu üzerine yardım
almak için ":help subject" yazın. Örneğin: "ZZ" komutu üzerine bilgi
almak için ":help ZZ" yazın. <Tab> ve CTRL-D kullanarak konuları
tamamlayın (":help cmdline-completion"). Bir konumdan diğerini atlamak
için etiketler mevcuttur (bir tür köprü gibi), ek bilgi için ":help").
Tüm belgelendirmeyi bu biçimde okuyabilirsiniz, örneğin: ":help
syntax.txt". ":help syntax.txt".
DOSYALAR
/usr/share/vim/vim90/doc/*.txt
Vim belgelendirme dosyaları. Tüm listeyi görmek için
":help doc-file-list" yazın.
/usr/share/vim/vim90/doc/tags
Belgelendirme içinde veri bulmak için kullanılan
etiketler dosyası.
/usr/share/vim/vim90/syntax/syntax.vim
Sistem geneli sözdizim ilklendirmeleri.
/usr/share/vim/vim90/syntax/*.vim
Programlama dilleri için sözdizim dosyaları.
/usr/share/vim/vimrc
Sistem geneli Vim ilklendirmeleri.
~/.vimrc Sizin kişisel Vim ilklendirmeleriniz.
/usr/share/vim/gvimrc
Sistem geneli gvim ilklendirmeleri.
~/.gvimrc Sizin kişisel gvim ilklendirmeleriniz.
/usr/share/vim/vim90/optwin.vim
":options" komutu için kullanılan betik, görsel seçenek
ayarları.
/usr/share/vim/vim90/menu.vim
gvim için sistem geneli menü ilklendirmeleri.
/usr/share/vim/vim90/bugreport.vim
Hata raporu oluşturmak için kullanılan betik. Ek bilgi
için: ":help bugs".
/usr/share/vim/vim90/filetype.vim
Dosya türünü adından tanıyan betik. Ek bilgi için:
":help 'filetype'".
/usr/share/vim/vim90/scripts.vim
Dosya türünü içeriğinden tanıyan betik. Ek bilgi için:
":help 'filetype'".
/usr/share/vim/vim90/print/*.ps
PostScript yazdırması için kullanılan dosyalar.
En güncel bilgiler için VİM ana sayfasını ziyaret edin:
<URL:http://www.vim.org/>
AYRICA BAKINIZ
vimtutor(1)
YAZAR
Vim'in büyük çoğunluğu Bram Moolenaar tarafından başkalarının kayda
değer yardımlarıyla yazılmıştır. Ek bilgi için Vim içinde ":help
credits" yazın.
Vim Stevie tabanlıdır, yazarları: Tim Thompson, Tony Andrews ve G.R.
(Fred) Walter. Orijinal koddan geriye pek bir şey kalmadığını söylemek
yanlış olmaz.
HATALAR
Bilinen hataların bir listesi için ":help todo" yazın.
Unutmayın ki, başkaları tarafından hata olarak değerlendirilebilecek
konuların bir çoğu Vi'nin davranışlarına sadık kalınması nedeniyle
vardır. Yine de bazı şeylerin "Vi bunu değişik biçimde yapıyor" diye
hata olabileceğini düşünüyorsanız, "vi_diff.txt" dosyasını dikkatle
okuyun (veya Vim içinde :help vi_diff.txt yazın. Ek olarak
'compatible' ve 'cpoptions' seçeneklerine de bakabilirsiniz.
11 Nisan 2006 VIM(1)
Generated by dwww version 1.15 on Mon Jul 1 04:31:46 CEST 2024.